صنعت دارویی کشور پس از برجام
صنعت داروسازی ایران در طول سال های گذشته یکی از پر سودترین صنایع کشور بوده است. به نحوی که این صنعت 3.18 درصد از کل بازار بورس کشور را در اختیار گرفته است و یکی از مهمترین صنایع در میان 37 صنعت بازار بورس کشور می باشد.
در حال حاضر در کشور 100 شرکت داروسازی فعال وجود دارد که از این بین 25 شرکت داروسازی در بورس اوراق بهادار ثبت حضور دارند که یکی از بزرگترین گروه های صنعتی بازار بورس را در اختیار دارند.
مهدی میر صالحی، مدیر کل اداره نظارت بر دارو و مواد مخدر ¬¬سازمان غذا و دارو کشور، در مصاحبه ای با Financial Tribune گفت که تقریبا تمام شرکت های دارویی در بورس اوراق بهادار تهران در طول سال مالی منتهی به اسفند سال گذشته سودده بوده اند.
طبق آمار ارایه شده افزایش شاخص بورس اوراق بهادار در این سال مالی معادل 6.79% بوده است حال انکه این صنعت شاهد افزایش 18.7% در رشد شاخص بوده است. تمامی این شاخص ها در حالی به ثبت رسیده است که بسیاری از شرکت هاهمانند شرکت های فعال در بخش¬های فولاد و ساختمان از کاهش فروش خود، که عمدتا به دلیل مشکلات بوجود امد در سایر بخش های مرتبط بازار میباشد، گلایه دارند. ولی بدلیل شرایط صنعت و حضور شرکت های بیمه گذار، این صنعت کمتر مورد اثر قرار می گیرد. تمامی این نشانه ها در کنار شرایط ورود به این صنعت نشان دهنده جذابیت این صنعت برای سرمایه گذاری می باشد.
نگرانی از واردات
اغلب شرکت های داروسازی داخلی نگرانی های را پیرامون افزایش واردات دارو، به دنبال توافق هسته ای، دارند که بیشتر پیرامون کاهش فروش و حضور افسار گسیخته شرکت های خارجی و تنها حضور در بخش فروش و نه سرمایه گذاری در این بخش را مورد هدف قرار داده باشند که تنها نتیجه ی این فعالیت محرومیت شرکت های داخلی از بازار داخلی دارو در پی خواهد داشت.
با این حال دکتر میرصالحی در گزارش مذبور تاکید کرد که دولت سیاست¬ها¬یی را دنبال میکند که از صنایع داخلی که 97 درصد از بازار داخلی را تشکیل میدهند حمایت کند.
واردات دارو در سال 1392 مبلغ 1.3 میلیارد دلار بود. با وجود محدودیت در واردات داروهایی که محصول داخلی دارند، نیمی از این واردات را این گونه از محصولات تشکیل میدادند. واردات دارو در سال 1393 با 1 میلیارد دلار کاهش به رقم 300 میلیون دلار رسید. در حال حاضر واردات دارو با ما محصول معادل داخلی برای داروها با برند اصلی 10% ارزش بازار داخلی می باشد و برای دارو با بند غیر اصلی 5% می باشد. این در حالی است که طبق گزارهای بانک مرکزی ارزش بازار دارو در کشور 3.7 میلیارد دلار میباشد که 67% بازار را شرکت های دارویی داخلی تشکیل می دهند.
برنامه هایی جهت رشد صادرات دارویی
با تمام مزیت های رقابتی که این صنعت در بازار دارویی منطقه می تواند داشته باشد سهم چندان بالایی را از از این بازار در اختیار ندارد.
مزیت های رقابتی:
• دانش آموخته بودن نیروی کار
• وجود زیرساختهای مورد نیاز در این صنعت
• سابقه ی طولانی این صنعت در کشور
• بومی بودن دانش مدیریتی
گسترش شرکت های دانش بنیان خصوصی که با تولید محصولات دانش بنیان با کیفیت بالا میتوانند کلید افزایش صادرات باشد.
با این وجود به نظر میرسد تراز واردات و صادرات دارو کماکان منفی خواهد بود. صادرات دارو در طول سال مبلغ 180 میلیون دلار بود که در مقابل 1 میلیارد دلار واردات در همان دوره ی زمانی تقریبا قابل اغماض است. با این حال برنامه های برای هدف قرار دادن بازار های منطقه همانند عراق در وزارت بهداشت تدوین شده است که صادرات 500 میلیون دلاری را در سه سال آینده را هدف گذاری کرده است. برخلاف جمعیت نسبی عراق، یک سوم جمعیت ایران، این کشور بازار دارویی قابل توجهی دارد .دکتر پیرصالحی ذکر کرده است ملاقات های مثبتی به این منظور با وزارت بهداشت عراق صورت گرفته است
نتایج رفع تحریم ها
محمد داود فصاحت، تحلیلگر بورس، معتقد است بخش دارویی کشور بیشترین سود را از برداشتن تحریم ها خواهد برد به این نحو که آنان را قادر به کاهش هزینه ها و رقابت پذیری بیشتر در بازار جهانی خواهد نمود.
او همچنین در مصاحبه با روزنامه دنیای اقتصاد اشاره کرد که در صورت برداشته شدن تحریم ها علیه ایران صنعت دارویی کشور میتوانند با تعامل بیشتر با شرکت های خارجی امکانات خود را نوسازی کرده و استاندارد های تولید خود را بهبود ببخشند.
او همچنین بیان کرد که این صنعت با توجه به بازده¬ی خوب این در بازار بورس میتواند با جذب سرمایه¬های خارجی و ایجاد شرکت های مشترک با سایر شرکت های بزرگ میتواند توان صادراتی خوبی را بوجود آورد.
بیزینس مانیتور(Business Monitor) در گزارش خود در مورد آینده ی بازار دارو در ایران در سال 2024 پیش بینی کرده است اندازه ی این بازار در این سال بالغ بر 6.1 میلیارد دلار خواهد بود که ایران را چهارمین بازار بزرگ دارویی در خاور میانه و شمال آفریقا میکند.
